پیشگفتار
توسعه ارزهای دیجیتال را میتوان از مزایای مهم و تاثیرگذار اینترنت در نظر گرفت که معادلات و قوانین بازار پول و سرمایه را تغییر داده است. ارزهای دیجیتال در آینده امکان ثبت تراکنشهای مالی سریع و یکپارچهای را فراهم خواهند کرد. هنگام صحبت در مورد ارزهای دیجیتال ممکن است با دنیایی مبهم و پر از سوال روبه رو شویم. در میان اصطلاحات فراوانی که در این حوزه مورد استفاده قرار میگیرند ارز دیجیتال و رمز ارز دو مفهومی است که عموما توسط افراد تازه وارد اشتباه گرفته شده و به جای یکدیگر استفاده میشوند.
کاربرانی که به تازگی قدم به دنیای ارزهای دیجیتال گذاشتهاند، اغلب مفاهیم ارز دیجیتال و ارز رمز نگاری شده را با هم یکی دانسته و قادر نیستند تفاوت میان آنها را تشخیص دهند. برای درک بهتر تفاوت این ارزها که اتفاقا شباهت زیادی هم به یکدیگر دارند تا پایان این مقاله همراه ما باشید.
ارز دیجیتال چیست؟
ارزهای دیجیتال در حقیقت همان پولهایی هستند که در اینترنت مورد استفاده قرار میگیرند. ارزهای دیجیتال با اینکه تمام ویژگیهای پول فیزیکی را داشته و همانند سایر ارزهای رایج دنیا مورد استفاده قرار میگیرند، هیچ معادل فیزیکی نداشته و تنها به صورت دیجیتالی وجود دارند. این ارزها درست مانند پول رایج کشورهای جهان به عنوان وجه قانونی پذیرفته شده و مردم میتوانند از آنها جهت پرداخت برای دریافت کالا و خدماتی مثل پرداخت قبوض، خرید از فروشگاههای آنلاین و سایر موارد استفاده کنند. کاربران ارزهای دیجیتال میتواند مانند پول نقد فیزیکی آنها را دریافت کرده، انتقال دهند یا به ارز دیگری تبدیل کنند.
اعتبار ارزهای دیجیتال به صفر و یکهایی است که کامپیوتر آنها را شناسایی و ثبت میکند، البته این نکته را در نظر داشته باشید که ماهیت دیجیتالی آنها به معنی ایجاد محدودیت نبوده و کاربران میتوانند آنها را در هر جا و هر زمان به پول نقد تبدیل کرده و یا با پول نقد آنها را خریداری کنند. منظور ما از هرجا و هر مکان این است که این ارزهای دیجیتال وابسته به مرزهای جغرافیایی نبوده و کاربران میتوانند تراکنشهای خود را بدون هیچ محدودیت جغرافیایی و سیاسی در هر منطقه از جهان انجام داده و به آدرس مورد نظر خود در هر نقطه از دنیا انتقال دهند. این موضوع را میتوان مهمترین قابلیت این ارزها در نظر گرفت و حسابهای دیجیتال و کیف پولها را نیز میتوان به نوعی مصداق سپردههای بانکی دانست.
ارز رمزنگاری شده چیست؟
ارزهای رمزنگاری شده که به نوعی زیر مجموعه ارزهای دیجیتال هستند، با هدف افزایش حریم خصوصی به دنیا معرفی شدند. ارزهای رمزنگاری شده ساختاری غیرمتمرکز داشته و تحت کنترل هیچ مقام واسطهای نیستند و از آنجایی که این ارزها بر مبنای علم رمزنگاری شده ایجاد شدهاند آنها را میتوان نوعی کد اعتباری و مطمئن در نظر گرفت. به بیان دیگر علم رمزنگاری استفاده شده در رمز ارزها اعتبار آنها را تامین میکند.
بدیهی است که این سطح از امنیت امکان تقلب و هر گونه جعل را بسیار سخت و غیر قابل اجرا خواهد کرد. این ارزها الگوریتمها و پروتکلها را ایجاد و تجزیه و تحلیل میکنند و علم رمزنگاری با هدف قرار دادن ارتباطات و ایمن کردن آنها، امکان تغییر اطلاعات موجود طی یک مکالمه توسط اشخاص واسطه را به صفر میرساند.
بسیاری از رمز ارزها به دلیل ویژگی غیرمتمرکز بودن خود، بدون نیاز به یک شخص ثالث مورد اعتماد مانند بانک مرکزی یا شرکتهای اعتباری کار کرده و کاربران از طریق یک شبکه همتا به همتا و تنها با استفاده از کلیدهای خصوصی و عمومی تراکنشهای خود را به ثبت میرسانند. بیت کوین بدون شک شناختهشدهترین و ارزشمندترین رمز ارز بر مبنای بلاک چین است که با وجود گذشت 11 سال از پیدایش خود همچنان قدرتمندترین و محبوبترین رمز ارز موجود در کل جهان محسوب میشود. حالا که تا حدودی با مفاهیم ارزهای دیجیتال و رمز ارزها آشنا شدیم به بررسی تفاوتهای موجود میان این دو ارز میپردازیم.
تفاوت ارز دیجیتال و رمز ارز
ساختار
ارزهای دیجیتال متمرکز هستند و اکثراً تحت کنترل سازمانهای نظارتی مانند صندوق فدرال یا سایر صندوقهای دولتی تعیین شده قرار دارند. این بدان معنی است که معاملات انجام شده توسط کاربران ارزهای دیجیتال به طور مداوم نظارت شده و ارزش معاملات توسط سازمانهای نظارتی تعیین میشود. این در حالی است که ارزهای رمزنگاری شده غیرمتمرکز هستند و تحت کنترل هیچ موسسهای قرار ندارند. مقررات و قوانین مربوط به هر یک از این رمز ارزها توسط جامعهای که از آن استفاده میکنند تعیین میشود نه یک مرکز متمرکز و خاص.
حریم خصوصی
حفظ حریم خصوصی همواره یکی از موارد قابل بحث در ارزهای دیجیتال و ارزهای رمزنگاری شده بوده و از اهمیت بالایی برخوردار است. کاربران ارزهای دیجیتال (مانند پی پال) برای انجام تراکنشهای مالی خود نیاز به شناسایی داشته و برای ایجاد حساب کاربری نیاز به ارسال عکس، تکمیل اطلاعات شخصی و غیره دارند. بنابراین امکان ردیابی کاربر با توجه به اطلاعاتی که در اختیار این نوع سیستمها قرار میدهد وجود خواهد داشت.
اما برای خرید، فروش و انجام فرایندهای مربوط به ارزهای رمزنگاری شده نیاز به ارسال مدارک خاصی نیست و تراکنشها به صورت کاملا ناشناس صورت میپذیرد. اما لازم به ذکر است با اینکه هویت حقیقی افراد هنگام ثبت تراکنشهای مربوط به رمز ارزها فاش نمیشود؛ اما تراکنشهای مربوط به هر آدرس روی بلاک چین ثبت شده و به صورت عمومی کاملا شناخته شده، قابل ردیابی و پیگیری هستند.
شفافیت
شفافیت و میزان دسترسی به اطلاعات تراکنشهای مختلف نیز یکی از مواردی است که به عنوان تفاوت بین ارزهای دیجیتال و رمز ارزها در نظر گرفته میشود. ارزهای دیجیتال شفاف نیستند و این بدان معنی است که شما قادر نخواهید بود یک آدرس کیف پول انتخاب کرده و تمام تراکنشهای صورت گرفته توسط آن را مشاهده کنید. اما ارزهای رمزنگاری شده به لطف بهرهمندی از تکنولوژی بلاکچین از شفافیت بسیار بالایی برخوردارند. کاربران رمز ارزها به راحتی قادر خواهند بود تراکنشهای مربوط به هر آدرس کیف پول را بررسی و مشاهده کنند.
دخالت در تراکنشها
همانطور که گفته شد ارزهای دیجیتال توسط یک مقام مرکزی کنترل میشوند. این مرجع مرکزی تراکنشها و انتقالات را بررسی کرده و در صورت مشاهده کوچکترین نشانههای کلاهبرداری و پولشویی قادر به لغو یا توقف تراکنشها خواهد بود. مراکز امنیتی که مسئولیت بررسی معاملات ارزهای دیجیتال را به عهده دارند، در صورت مشاهده تراکنشهای مشکوک؛ تراکنش را لغو خواهند کرد اما به دلیل ثبت شدن تراکنشهای ارزهای رمزنگاری شده روی بلاک چین، تراکنشهای ثبت شده غیر قابل بازیابی خواهند بود.
چارچوب قانونی
اغلب ارزهای دیجیتال توسط یک مقام مرکزی به رسمیت شناخته شده و بیشتر کشورهای جهان دارای یک چارچوب قانونی برای استفاده از ارزهای دیجیتال هستند. بدیهی است که حمایت قانونی از سوی دولتهای مختلف پذیرش عمومی ارزهای دیجیتال را تقویت کرده و استفاده از آنها را آسانتر خواهد کرد. اما ارزهای رمز نگاری شده توسط هیچ سازمانی به رسمیت شناخته نشده و وضعیت استفاده از آنها در برخی از کشورهای جهان تعیین نشده است.
نتیجهگیری
با توجه به مواردی که گفته شد تفاوتهای موجود در ارزهای رمزنگاری شده و ارزهای دیجیتال را میتوان به عنوان مزایا و معایب هر کدام در نظر گرفت. در یک سیستم متمرکز گروهی از افراد مسئول کل تراکنشهای صورت گرفته هستند و در صورت ثبت تراکنش اشتباه امکان پیگیری و اصلاح تراکنش وجود خواهد داشت. چنین چیزی در سیستمهای غیرمتمرکز امکانپذیر نخواهد بود اما در عوض حفظ حریم خصوصی حرف اول را میزند. اطلاعات شخصی کاربران در شبکههای غیرمتمرکز نمایش داده نمیشود و این در حالی است که در سیستمهای متمرکز هویت حقیقی افراد فاش شده و اطلاعات شخصی آنها در معرض خطر از بین رفتن یا هک شدن قرار دارد. همچنین ممکن است این اطلاعات بنا به درخواست ارگانهای دولتی در اختیار آنها قرار بگیرد. شبکههای غیرمتمرکز چنین مشکلاتی ندارند اما همین امر میتواند راه را برای فعالیتهای جعلی و کلاهبرداری باز کند.